به گزارش همشهری آنلاین به نقل از شرق، آنتونیو گوترش در گزارشش به شورای امنیت اعلام کرده است که موشک‌های کروز و تجهیزاتی که سال گذشته در حمله به تأسیسات نفتی آرامکو و فرودگاه بین‌المللی آب‌های عربستان سعودی و دست‌کم دو حمله پیش از آن از آنها استفاده شده «منشأ ایرانی» داشته‌اند.
رسانه‌ای‌شدن این نامه که اخیرا و توسط خبرگزاری رویترز انجام شد در حالی رخ می‌دهد که شورای امنیت در حال حاضر با موضوع لغو تحریم تسلیحاتی ایران در پاییز پیش‌ِرو و مخالفت آمریکا مواجه است.
تا لحظه تنظیم این گزارش مقامات ایران به این ادعا واکنشی نشان نداده‌اند و رویترز خبر می‌دهد که نماینده ایران در سازمان ملل نیز از موضع‌گیری درباره این گزارش خودداری کرده است. در همین رابطه و در حالی که توافقات حاصل از برجام موضوع چالش ایالات متحده، شورای امنیت و ایران هستند، روسیه از برگزاری جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در هفته آینده خبر داده است.
دویچه‌وله می‌نویسد گزارش سازمان ملل به شورای امنیت در این زمینه تاکنون به طور رسمی منتشر نشده اما خبرگزاری رویترز روز پنجشنبه ۲۲ خرداد اعلام کرد به نسخه‌ای از آن دست یافته و بخش‌هایی از گزارش را منتشر کرد. طبق این گزارش، دبیرکل سازمان ملل به اعضای شورای امنیت خبر داده چندین نمونه از سلاح‌ها و تجهیزاتی که نیروهای آمریکایی در نوامبر ۲۰۱۹ و فوریه سال جاری، یعنی پاییز و زمستان ۹۸، در منطقه ضبط کرده‌اند نیز منشأ ایرانی داشته‌اند.
رویترز می‌گوید گوترش در گزارش خود یادآور شده برخی تجهیزاتی که آمریکا در منطقه ضبط کرده مشخصات مشابهی با تجهیزات ساخت یک شرکت ایرانی دارند و روی برخی از آنها نوشته فارسی وجود دارد. دبیرکل سازمان ملل هر شش ماه یک بار درباره اجرای قطع‌نامه ۲۲۳۱ گزارشی به اعضای شورای امنیت ارائه می‌کند. او در گزارش قبلی خود نوشته بود که این سازمان قادر نیست به طور مستقل منشأ ایرانی تجهیزات به کاررفته در حمله به تأسیسات آرامکو را تأیید کند. آنتونیو گوترش در گزارش خود به موضع رسمی ایران درباره این موضوع نیز اشاره کرده و نوشته که سفیر ایران در سازمان ملل دوم خرداد در نامه‌ای بر رعایت تحریم‌های تسلیحاتی تأکید کرده و از آمادگی تهران برای ادامه همکاری فعالانه با این سازمان خبر داده است.
- تهدید دوباره قطع‌نامه ۲۲۳۱
نکته مهم در این گزارش این است که طبق ادعای آن، دبیرکل سازمان ملل گفته است این مسئله می‌تواند مغایر با قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ارزیابی شود. قطع‌نامه ۲۲۳۱ قطع‌نامه‌ای است که در ارتباط با توافق هسته‌ای بین ایران و پنج به علاوه یک، در سازمان ملل به تصویب رسید. لغو تحریم تسلیحاتی ایران که بناست در اکتبر ۲۰۲۰ یعنی مهر سال جاری اجرائی شود، طبق همین قطع‌نامه بناست اجرائی شود و در همین راستا، ایالات متحده تلاش چندماهه خود برای جلوگیری از این اتفاق را در هفته‌های اخیر شدت بخشیده است.
مقامات واشنگتن همواره مدعی بوده‌اند که ایران خارج از تعهدات خود در این توافق عمل کرده اما تا اینجا نتوانسته‌اند دیگر طرف‌ها را در اقدامات واشنگتن همراه کنند. نامه گوترش می‌تواند علت یا حتی فرصتی شود برای اروپایی‌ها تا با استناد به آن و با اشاره به آنچه نقض قطع‌نامه توسط ایران توصیف می‌شود، بتوانند با ایالات متحده همراه شوند و با تصویب قطع‌نامه‌ای تازه پیش از پاییز، مانع از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران شوند. چنین اقدامی عملا به معنای ضربه‌ای نهایی به برجام خواهد بود که ممکن است منجر به خروج ایران و فروپاشی کامل این توافق شود.
از سوی دیگر اما مخالفت‌های روسیه و چین که هر دو حق وتو دارند، همچنان پابرجاست. اگر مسکو و پکن درباره قرارگرفتن در مقابل ایران یا لااقل خودداری از حمایت از تهران با استفاده از اهرم وتو قانع نشوند، وضعیت تغییری نخواهد کرد. فرانسه، بریتانیا و آلمان، دیگر امضاکنندگان برجام نیز با این تلاش ایالات متحده برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران و به طور کلی اقدامات ترامپ علیه برجام مخالفت کرده‌اند. ایالات متحده، بریتانیا، چین، روسیه و فرانسه از اعضای دائم شورای امنیت و دارای حق وتو هستند و آلمان نیز از اعضای غیردائم این شوراست.
- از اتهام نقش‌آفرینی مستقیم تا تأمین تجهیزات
نامه گوترش اما در وهله اول، مسئله دیگری را زنده می‌کند: ادعای دست داشتن ایران در حمله به تأسیسات نفتی آرامکوی عربستان. این ادعا از ساعاتی پس از اعلام این حمله توسط مقامات سعودی و ایالات متحده مطرح شد. همان زمان، انصارالله یمن که رسما درگیر جنگ با سعودی‌هاست و در نمونه‌های دیگری مثل حمله به فرودگاه آب‌های عربستان نیز حضور داشت، مسئولیت این حمله را پذیرفت. طرف سعودی در مقابل مدعی بود حتی اگر این اقدام از سوی حوثی‌ها نیز کلید خورده باشد، ایران به عنوان حامی اصلی این گروه در یمن، در این حمله دست داشته است.
مقامات ایران ادعاها در این زمینه را رد و اعلام کردند اگر حمله‌ای از سوی ایران انجام شود، مسئولیت آن را خواهد پذیرفت. مقامات ایران آنچه را به عنوان مستندات از سوی آمریکا ارائه شد ساختگی و جعلی خواندند.
علی‌رضا میریوسفی، نماینده ایران در سازمان ملل گفت ایران هیچ‌گونه مشارکتی در حملات حوثی‌ها به تأسیسات نفتی عربستان نداشته است.
حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور ایران نشست خبری سخنگوی وزارت دفاع عربستان در این زمینه را «فاجعه رسانه‌ای» خواند و عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه از ریاض خواست به جای «ایراد اتهامات بی‌اساس» جنگ یمن را پایان دهد.
برخی نیز در تهران مدعی بودند ایران تنها کشوری نیست که به کشورهای منطقه سلاح می‌دهد و چنین مسئله‌ای نمی‌تواند در این زمینه موضوعیت داشته باشد.
نظر شما